Dalyan Deltası & Caretta Caretta Deniz Kaplumbağları

 

Orhaniye’ye 115 km uzaklıkta bir doğa harikası olan Dalyan Deltası, Orhaniye’nin kuzey bölgesinde anlatacağımız son uç noktadır.

Dalyan Deltası’nın nefes kesici panoramasına hayran olacaksınız;

Dalyan Deltası’nda dev bir labirentin içinde olduğunuz hissini veren ya da yukarıdan bakıldığında adeta dünya haritası üzerinde olduğunuz duygusunu yaşatan sazlıkların büyüsüyle, doğayla iç içe olmayı tüm benliğinizde hissedeceksiniz.

Orhaniye’den Ekincik’e kadar  uzun yolu geldiyseniz, Dalyan Deltası’nda tekne turu yapmadan  dönmeyin deriz…

Sazlıklar arasında tekne yol alırken yanı başınızda yükselen yalçın kayalarla dolu dağların ihtişamı, doğanın tüm cömertliğini bizlere sunduğunun bir kanıtıdır adeta…

 

http://www.dalyan.org.uk/nasilbiryer.php

1. Akdeniz

2. ve 4.  İztuzu Kumsalı (numaralar kumsalın üzerinde ancak tam görünmüyor)

3. Dalyanağzı Plajı

5. İztuzu Gölü

6. Sulungur Gölü

7. Dalyan Deltası

8. Kaunos Antik Kenti

9. Kaunos Kral Mezarları

10. Dalyan Merkezi

11. Sultaniye Kaplıcalar ve Çamur Banyosu

12. Köyceğiz Gölü

13. Köyceğiz

14. Ekincik Koyu

15. Alagöl

Yaklaşık 180 çeşit kuş türünün yaşadığı sazlıkta aniden karşınıza çıkıp size “balık yakalama gösterisi” sunan, uzun gagalı, rengarenk kuşun adı Arıkuşu yani halk arasında bilinen adıyla Yalıçapkını’dır.

Dünyanın pek çok yerinden kuş gözlemcileri bölgede nadir görülen kuş türlerini görmek için Dalyan’a gelirler. Su o kadar durudur ki kanalda yüzen balıkların yolculuk boyunca tekneye eşlik edişini izleyebilirsiniz.

İztuzu Kumsalı;

Aralık 2008’de  Avrupa’nın en güzel açık alanı seçilen İztuzu  Kumsalı, çevrecilerin başarı mihenk taşları arasındadır.

Gazeteci Cevat Eren’in anlatımından kısa bir not olarak paylaşırsak; “… Dalyan’a ilk kez 1985 yılında  gazeteci olarak geldim. İztuzu’nda kumsalın üzerine yapımına başlanan otelle ilgili  araştırma yapacaktım. Dalyan’da da tahsisler yapılmıştı. Doğanın binlerce yılda oluşturduğu İztuzu Kumsalı’na ondan fazla otel ve tatil köyü kurulacaktı! İlahi bir güç harekete geçti… Tüm dünyanın  çevrecileri ayaklandı ve Dalyan, Caretta Caretta’ların en önemli üreme alanı İztuzu  Kumsalı kurtuldu!…”

Bir tarafı tatlı su, diğer tarafı Akdeniz olan bu eşsiz kumsalın bir benzerinin olmadığı söylenir. Doğa harikası  İztuzu Kumsalı, Radar Tepesi’nin eteğinden  Dalyan Boğaz’ına kadar 5400 m  uzunluğundadır. Boğazın batısındaki Küçük  Plaj kumsalını da ilave ederseniz, toplam  uzunluk 6 km’yi aşar.

Caretta  Caretta deniz kaplumbağlarının yumurtalarını bırakabilmelerine  çok uygun olan ince kuma sahip bu uzun plajın batı tarafına teknelerle (Dalyanağzı), doğu tarafına ise  karayoluyla gidilir (İztuzu).

2 uçta Dalyan Belediyesi tarafından işletilen 2  ayrı plaj tesisi yer alır.

Ünlü tarihçi Heredot  kitabında,  antik  çağlarda İztuzu’ndan  elde  edilen  tuzla  göz  merhemi  yapıldığını ve  bu tuzun aynı zamanda cilde  çok  iyi  geldiğini  yazar.

Dalyanağzı Plajı;

Dalyanağzı plajında, med-cezire bağlı olarak  bazen deniz suyu deltaya, bazen de tatlı su Akdeniz’e akar. Suyun akma hızına ve yönüne bağlı olarak Dalyanağzı bölümündeki kumlar sürekli şekil değiştirir. Dalyanağzı’nda kumların hareketi ile derinlik sürekli değiştiği için büyük tekneler deltaya giremez. Marmaris’ten yolcu getiren büyük tekneler, Delikada önünde demirleyerek, yolcularını Dalyan’lı teknelere verirler.

Kumsalın orta  kısmı ise tamamen doğal haliyle sizleri  bekler….

Caretta Caretta (Loggerhead) Deniz Kaplumbağları;

Dalyan halkı, yüzyıllar boyunca Caretta Caretta deniz kaplumbağalarını korumuştur. Bu sevimli hayvanlar da hem Dalyan sahilini betonlaşmaktan kurtarmış, hem de doğa harikası bu beldenin adını tüm dünyaya duyurmuştur.

Dalyan halkı, Caretta Carettalar’a sahip çıkmanın, onları korumanın ödülünü günümüzde turizmden para kazanarak almaktadır. Özellikle Uzakdoğu ülkelerinde yenmesi ve doğal düşmanlarının çok olması nedeniyle soyları tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan Caretta Caretta (Loggerhead) türü deniz kaplumbağalarının son üreme alanlarından biri Dalyan’ın İztuzu Kumsalı‘dır.

İnce kumlu İztuzu kumsalına kolayca çukur kazıp, yumurta bırakabilen deniz kaplumbağaların sayısı her geçen yıl artmaktadır. Bunun nedeni ise ilginçtir; bütün dünya denizlerini dolaşan Caretta Caretta’lar, yumurtalarını sadece kendilerinin dünyaya göz açtıkları kumsala bırakırlar ve asla başka bir kumsala yumurtlamazlar. Dalyan’da dünyaya gelen Caretta Caretta’lar, korundukları için yavrularının sayısı da sürekli artmakta ve her geçen yıl İztuzu kumsalına yumurta bırakanların sayısı da çoğalmaktadır.

Mart – Nisan aylarında Dalyan’a gelen Caretta Caretta’lar, önce mavi yengeçlerle beslenirler. Çiftleşen dişiler, Mayıs ayından itibaren yumurtalarını Dalyan’a emanet ederler. Yumurtalardan 55-60 gün sonra yavrular çıkmaya başlar.

İztuzu kumsalına,  Caretta Caretta deniz  kaplumbağaları yumurta bıraktıkları için,  Mayıs – Eylül döneminde akşamları 20.00’den  sabah 08.00’e kadar plaja insanların girişine izin verilmemektedir. 

Kokuyla yumurtaları bulabildikleri için yaz aylarında kedi ve köpek türü hayvanlar da kumsala sokulmaz. Mayıs – Eylül döneminde İztuzu plajı geceleri tamamen  kaplumbağalara ve gönüllü koruyuculara bırakılmaktadır.

Caretta Caretta İzleme Turu;

Caretta Caretta’ları görmek isteyenlerin çokluğu nedeniyle son yıllarda ortaya yeni bir gezi türü çıktı; Caretta Caretta İzleme Turu 😉

Turlarda deniz kaplumbağaların en sevdikleri yiyeceklerden biri olan mavi yengeçler misinaya bağlanıp suya bırakılır. Tura katılanlar mavi yengeci yemeğe gelen deniz kaplumbağlarının fotoğraflarını büyük bir heyecan ve keyifle çekerler. Turlar  garantili satılır; kaplumbağa göremezseniz, para da ödemezsiniz 😉

 Leylekler;

Dalyan’da yaşayan kuş türleri içinde 154 tür kuşun tüm yıl boyunca veya zaman zaman konakladığı belirlenmiştir. Mart ayında Dalyan’a gelen leylekler, yavrularını büyütüp Ağustos ayında göç etmektedir.

Leyleklerin yuvalarından bir bölümü Dalyan içinde ağaçlarda ve elektrik direklerinin üzerinde rahatça görülebilir. Dalyan – Ortaca Yolu’nun kenarında topluca yaşadıkları bir bölge de vardır. Burada son yıllarda restoran ve kafeteryalar açılmıştır.

Leyleklerin yaşadıkları bölgede yer alan Leyley Lokantası’nda leylekleri izlerken keyifli bir yemek yiyebilirsiniz. Leyleklerin bahçesinde dolaştığı restoranda bir de gölet vardır. Göletteki su kaplumbağaları, ördek ve balıklar yemek keyfinize ayrı bir tat katarlar. Restoranda gözünüzün önünde hazırlanan sıcak köy ekmeği de ikram edilir. Personelin güler yüzlü ve fiyatların uygun olduğu söylenmektedir.

Kaunos Kral Mezarları;

Köyceğiz Gölü’nün Akdeniz’e kavuşmasını sağlayan Dalyan Deltası Nehri üzerine kurulu restoran ve kafeteryalar tek katlı ve manzarayla uyum içinde yapılmıştır. Tabii en güzel manzaralardan biri  İztuzu tarafına doğru giderken sağda kalan kayaların içine oyulmuş antik Kaunos Kral Mezarları’dır.

Kaunos Kral Mezarları’nın 3000 yıldır ayakta duran ihtişamlı görüntüsü karşında insanın adeta nutku tutulur. Kral mezarlarında önceden dolaşmak serbest iken,  ziyaretçilerin bilinçsizce yaptığı tahribat nedeniyle dolaşmak yasaklanmış olsa da, sonradan belli bir ücret karşılığında tekrar ziyarete açılmıştır. Tekne turunda da çok rahatlıkla Kral Mezarları’nın tüm ihtişamını seyredebilirsiniz.

Aslında  Dalyan’ın  her  tarafında  yüzlerce  kaya  mezarı bulunmaktadır.  Sadece  Kaunos  çevresinde  167  kaya  mezarı kayıt  altına  alınmıştır.  Fethiye  dahil  Kaunos’un  sınırları içinde  kalan  her  yerde  az  sayıda  da  olsa  kaya  mezarlarına  rastlanmaktadır.

Kaya  mezarlarının  binlerce  yıl  önce  hangi  teknikler  kullanılarak yapıldığı  hala  anlaşılamamaktadır…  “Hangi  aletler  kullanılarak  o  sert kayalar  oyulabildi?” sorusu gizemini hala korumaktadır…

Kaya mezarları  yapılırken,  sadece  mezar  odası oyulmamıştır; mezar  odasının  dışından  da  dağ oyularak,  mezar  dağdan  bağımsız  hale  getirilmiştir.  Böylece kaya mezarlarına gelen bir  kişi  rahatça  mezarın  çevresinde  dolaşabilmektedir.  Bunun  amacının  kralın  mezarına  tapınak  havası vermek  olduğu  sanılmaktadır.

Kaunos  Çay Bahçesi’nde karşınızda muhteşem Kral Mezarları  manzarasına karşı çayınızı keyifle yudumlayabilirsiniz.

Orhaniye’den 115 km uzaklıkta olan Dalyan’da sabah erkenden yola çıkarsanız, 35 – 50 km arasında çok geniş bir alan olan bisiklet parkurlarında dilediğinizce gezebilirsiniz. Kiralık bisiklet imkanı sunulan Dalyan’da  Eskiköy – Tepearası – Kavakarası – Yuvarlakçay – Beyobası – Köyceğiz  parkurunda bisiklete keyifle binebilirsiniz.

The African  Queen…

Keyifli bir anekdot ile  Orhaniye & Çevresi’nde toplamda 32 farklı Cennet köşeyi paylaştığımız rehberimizi noktalayalım;

Kaynağımız yine aynı; http://www.dalyan.org.uk/nasilbiryer.php

Hollywood  klasiklerinden  1951 yapımı, Humphrey  Bogart ve Katharine  Hepburn’ün  başrollerini  paylaştıkları The African  Queen  (Afrika  Kraliçesi)  filmi; Afrikalı yetim  çocuklara  sahip çıkan  varlıklı ve aristokrat  bir kadın  ile ona  yardım eden  kaba bir  adamın 2. Dünya  Savaşı’nda  Almanlara  karşı mücadelesini ve  canlarını kurtarabilmek  için  çektikleri  eziyetleri  anlatır. İşte bu film,  Dalyan’da  çekilmiş ama  dünyada  Afrika’daymış gibi gösterilmiştir!…

Filmde rol  alan  Afrikalı çocuklar  bile aslında  bu yörenin  insanları olmasına rağmen gerçekten de  Afrika  kökenliydiler!…. Osmanlı İmparatorluğu döneminde, Marmaris-Fethiye arasındaki bölgede çiftlikleri olan Mısır’ın son hidivi (valisi) Abbas Hilmi Paşa, sahibi  olduğu  Dalaman  Çiftliği’nde  çalıştırmak  üzere  zamanında  Mısır ve Sudan’dan  çok sayıda  esir  getirmişti.  Bunlar  Cumhuriyet  dönemiyle  birlikte  hürriyetlerine  kavuşarak  Türk devletinin hür  vatandaşları olmuşlardı. Filmde rol  alanlar, işte  bu  insanların  torunlarıydı 😉